Jedno jest pewne. Kolejne miesiące roku 2025 będą okresem narastających ryzyk politycznych dla biznesu na całym świecie, także w Unii Europejskiej. Nowe regulacje, powstające często pod wpływem bieżących wydarzeń politycznych oraz implementacja regulacji uchwalonych wcześniej, będą mieć bezpośrednie, często radykalne konsekwencje dla działalności biznesowej. Poniżej prezentujemy listę nowych regulacji, które naszym zdaniem będą miały znaczący wpływ nie tylko na działalność przedsiębiorstw z różnych sektorów gospodarki, ale także na ich reputację i wizerunek na rynku polskim, europejskim, a nawet globalnym.

1. Ekoprojektowanie zrównoważonych produktów (ESPR)

W połowie 2024 roku w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowano rozporządzenie 2024/1781 z dnia 13 czerwca 2024 roku w sprawie ustanowienia ram ustalania wymogów ekoprojektu dla zrównoważonych produktów oraz zmiany dyrektywy 2020/1828 i rozporządzenia 2023/1542 i uchylenia dyrektywy 2009/125/WE. Rozporządzenie ma uregulować projektowanie produktów w sposób, który zapewni ich trwałość i niezawodność oraz aby można byłoby je ponownie użyć i naprawić. Celem ESPR jest zminimalizowanie liczby produktów nowych, a w rezultacie też ilości surowców wykorzystywanych do ich produkcji.

ESPR obejmuje swoim zakresem zdecydowanie więcej grup produktów niż dyrektywa w sprawie ekoprojektu, która dotyczyła wyłącznie produktów energetycznych. ESPR obejmuje wszelkiego rodzaju towary wprowadzane na rynek UE. Wyjątkiem są produkty związane z obronnością i bezpieczeństwem, większość rodzajów pojazdów, a także żywność, pasze i produkty lecznicze.

Najważniejsze zmiany wynikające z ESPR dotyczą:

• Wymogów informacyjnych związanych z tzw. cyfrowym paszportem produktu;
• Zakazu niszczenia niesprzedanych produktów (odzieży i obuwia);
• Zapewnienia zgodności projektowania i wytwarzania produktów z wymogami efektywności.

Rozporządzenie weszło w życie i należy je stosować już, jednak wymogi wynikające z rozporządzenia są ogólne, a Komisja Europejska jest uprawniona do ich precyzowania w drodze aktów delegowanych, wydawanych dla poszczególnych grup produktów.

2. Nowe zasady klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (CLP)

W listopadzie w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowano rozporządzenie 2024/2865 z dnia 23 października 2024 roku w sprawie zmiany rozporządzenia 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (CLP).

Rozporządzenie wprowadza m.in. nowe zasady klasyfikacji substancji zawierających więcej niż jeden składnik, nowe wymagania dla etykiet fizycznych mające na celu zwiększenie ich widoczności, nowe regulacje dotyczące reklamy substancji i mieszanin klasyfikowanych jako niebezpieczne oraz nowe wymagania dotyczące oznakowania substancji i mieszanin stwarzających zagrożenie ze względu na ich dostarczanie bez opakowania.

Rozporządzenie weszło w życie w dniu 10 grudnia 2024 roku, jednakże nowe wymogi będą wprowadzane stopniowo – główne obowiązki nałożone na przemysł zaczną obowiązywać od 1 lipca 2026 roku, a zmiany dotyczące formatowania etykiet od 1 stycznia 2027 roku. Produkty wprowadzone na rynek przed tymi terminami nie muszą być ponownie oznakowane ani przepakowywane, ale mogą pozostawać w obrocie do 2028 i 2029 roku.

3. Nowe reguły dla emisji przemysłowych (IED)

W lipcu 2024 roku w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej opublikowano dyrektywę 2024/1785 z dnia 24 kwietnia 2024 roku w sprawie zmiany dyrektywy 2010/75/UE w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) i dyrektywy 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów. Nowelizacja dyrektywy IED m.in. zaostrza zasady wyznaczania dopuszczalnych poziomów emisji w pozwoleniach zintegrowanych oraz wprowadza wiele innych zmian, w tym m.in. rozszerza zakres stosowania dyrektywy na nowe instalacje, nakłada na prowadzących instalacje obowiązek opracowania i wdrożenia systemów zarządzania środowiskowego oraz planów transformacji oraz zwiększa udział społeczeństwa w postępowaniach dotyczących wydania lub aktualizacji pozwoleń. Państwa członkowskie zobowiązane są do wdrożenia dyrektywy do 1 lipca 2026 roku.

4. Usuwanie dwutlenku węgla (Carbon dioxide removal – CDR)

Unia Europejska intensyfikuje działania na rzecz rozwoju technologii wychwytywania, składowania i wykorzystania dwutlenku węgla (CCS i CCU). W 2024 roku opublikowano unijne rozporządzenie 2024/3012, które wprowadza ramy certyfikacji dla trwałego pochłaniania i składowania CO2, ustanawiając kryteria jakościowe dla takich działań. Równocześnie, w ramach Net Zero Industry Act, UE zobowiązała się osiągnąć roczną zdolność zatłaczania 50 mln ton CO2 do 2030 roku, co ma wspierać osiągnięcie neutralności klimatycznej. Producenci ropy i gazu będą odgrywać kluczową rolę w realizacji tego celu. Aby go osiągnąć będą mogli zawierać umowy kooperacyjne z podmiotami zewnętrznymi. Polska prezydencja w Radzie UE w 2025 roku to szansa na intensyfikację działań w tym zakresie, w tym promocję nowoczesnych technologii CCS i CCU.

5. Graniczny podatek węglowy (CBAM)

Rozporządzenie 2023/956 z dnia 10 maja 2023 roku ustanawiające mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 weszło w życie już w 2023 roku. Mechanizm CBAM obecnie wdrażany jest stopniowo i ma zacząć w pełni obowiązywać od 2026 roku.

Jako że czasu na wdrożenie nowych procesów zbierania i agregacji danych (dane o emisjach CO2) zostało niewiele, przypominamy o konieczności uwzględnienia tej kwestii w planowanych działaniach. Jest to szczególnie istotne z uwagi na fakt, że obowiązek raportowania rozpoczyna się już od progu wartościowego równego zaledwie 150 EUR.

6. Przeciwdziałanie wylesianiu (EU Deforestation Regulation)

Od końca 2025 roku obowiązywać zacznie rozporządzenie 2023/1115 z dnia 31 maja 2023 roku w sprawie udostępniania na rynku unijnym i wywozu z Unii niektórych towarów i produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów oraz uchylenia rozporządzenia 995/2010. Rozporządzenie 2023/1115 wprowadza nowe obowiązki dla przedsiębiorców w zakresie wprowadzania na rynek unijny oraz eksportu produktów związanych z wylesianiem i degradacją lasów, takich jak drewno, soja, olej palmowy, kawa, kakao, czy produkty z nich wytworzone.

Przedsiębiorcy będą zobowiązani do zapewnienia, że ich produkty nie przyczyniają się do wylesiania – w tym celu muszą wdrożyć procedury należytej staranności (due diligence), takie jak śledzenie pochodzenia surowców, analiza ryzyka, czy udokumentowanie zgodności z przepisami. Niezastosowanie się do nowych wymogów może skutkować sankcjami, w tym zakazem wprowadzania produktów na rynek unijny.

7. Zmiany w oczyszczaniu ścieków komunalnych

1 stycznia 2025 roku weszła w życie Dyrektywa 2024/3019 z dnia 27 listopada 2024 roku dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych. Dyrektywa nakłada bardziej restrykcyjne wymogi dotyczące m.in. oczyszczania ścieków przed wprowadzeniem ich do środowiska. Przykładowo, do 2035 roku ścieki komunalne we wszystkich aglomeracjach o równoważnej liczbie mieszkańców (RLM) 1000 lub więcej mają być poddawane wtórnemu oczyszczaniu, tj. usuwaniu biodegradowalnej materii organicznej. Z kolei do 2039 roku we wszystkich oczyszczalniach ścieków obejmujących 150 000 RLM i więcej ma być stosowane oczyszczanie trzeciorzędowe, tj. usuwanie azotu i fosforu.

Dodatkowo od 2033 roku stosowane będzie oczyszczanie czwartego stopnia, tj. ze ścieków komunalnych usuwane będą mikrozanieczyszczenia (procent usuwanych mikrozanieczyszczeń będzie zwiększany w kolejnych latach). Aby sfinansować koszty takiego oczyszczania, na producentów produktów leczniczych oraz kosmetycznych zostanie nałożona rozszerzona odpowiedzialność, mająca charakter finansowy.

8. Raportowanie niefinansowe (CSRD i zmiany w ustawach o rachunkowości, o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw)

12 grudnia 2024 roku Prezydent RP podpisał ustawę z dnia 6 grudnia 2024 roku o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw, wdrażającą dyrektywę CSRD do polskiego porządku prawnego.

Nowe wymogi sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju będą stopniowo wchodzić w życie w nadchodzących latach. W 2024 roku obejmowały jedynie te podmioty, które już dotychczas objęte były wymogami sprawozdawczości finansowej w oparciu o dyrektywę NFRD, tj. największe spółki publiczne. Ustawa podnosi kryteria wielkości przedsiębiorstw mikro i małych, co powoduje, że od 2025 roku wymogi sprawozdawczości będą obejmować kolejne podmioty, które do tej pory takich obowiązków nie miały.

9. System kaucyjny (Dyrektywa SUP oraz zmiany w ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw)

Dnia 21 listopada 2024 roku podpisana została ustawa z dnia 21 listopada 2024 roku o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw, która doprecyzowuje kwestie związane z funkcjonowaniem systemu kaucyjnego. Obowiązek wprowadzenia systemu kaucyjnego nałożyła na państwa członkowskie dyrektywa2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (Dyrektywa SUP). Na podstawie ustawy, system kaucyjny w Polsce ma wejść w życie 1 października 2025 roku.

System kaucyjny to rozwiązanie mające na celu wspieranie recyklingu i ponownego użycia opakowań. Jego funkcjonowanie opiera się na współpracy firm wprowadzających na rynek napoje w opakowaniach objętych systemem oraz sklepów, które oferują te produkty, a całość koordynuje podmiot reprezentujący. Firmy te będą zobowiązane do umieszczania na opakowaniach specjalnych oznaczeń informujących o przynależności do systemu depozytowego oraz wskazujących wysokość kaucji.

Nowelizacja wprowadza również zmiany w zakresie logistyki zwrotnej i zbierania odpadów opakowaniowych. Podmioty prowadzące działalność inną niż gospodarowanie odpadami, które będą zbierać opakowania objęte systemem kaucyjnym, będą zwolnione z wymogu uzyskania odpowiednich zezwoleń. Rozwiązanie to ma prowadzić do uproszczenia procesów logistycznych oraz zwiększenia dostępności systemu kaucyjnego dla konsumentów. Ustawa wprowadza także możliwość zawierania umów między jednostkami handlowymi a podmiotami profesjonalnie zajmującymi się zbieraniem odpadów.

10. Ogólne bezpieczeństwo produktów (GPSR)

W dniu 13 grudnia 2024 roku weszło w życie Rozporządzenie o Ogólnym Bezpieczeństwie Produktów (GPSR), zastępując Dyrektywę o Ogólnym Bezpieczeństwie Produktów oraz Dyrektywę w sprawie Produktów Imitujących Żywność. Rozporządzenie to ma na celu zapewnienie, że wszystkie produkty konsumenckie dostępne na rynku UE są bezpieczne. Wymaga to wdrożenia odpowiednich procedur, które obejmują przeprowadzanie wewnętrznych analiz ryzyka oraz tworzenie i aktualizowanie odpowiedniej dokumentacji technicznej.

GPSR ma zastosowanie do wszystkich produktów nieżywnościowych, niezależnie od tego, czy są one nowe, używane, naprawione, czy odnowione, z wyjątkiem produktów regulowanych innymi szczegółowymi dyrektywami. Rozporządzenie obejmuje wszystkie podmioty wprowadzające produkty na rynek UE, w tym producentów, importerów i dystrybutorów.

Wprowadza ono szereg obowiązków, w tym:

• zapewnienie przejrzystości w zakresie pochodzenia produktu,
• zapewnienie zgodności z wymaganiami bezpieczeństwa,
• usuwanie niebezpiecznych produktów z rynku.

Ponadto GPSR obejmuje sprzedaż na odległość, zapewniając, że produkty sprzedawane online lub za pośrednictwem innych kanałów zdalnych również spełniają normy bezpieczeństwa.

Rozporządzenie GPSR przewiduje nowe sankcje nakładane na podmioty gospodarcze za naruszenia, a także środki ochrony prawnej przysługujące konsumentom. W przypadku uznania produktu za niebezpieczny producent będzie miał obowiązek zaoferować konsumentom co najmniej dwa z trzech wymienionych niżej rozwiązań:

• naprawienie odzyskanego produktu,
• zaproponowanie bezpiecznej alternatywy tej samej wartości i jakości lub
• dokonanie zwrotu wartości produktu w kwocie nie niższej niż zapłacona przez konsumenta cena.

Rozporządzenie GPSR będzie uzupełnione także nową polską ustawą o ogólnym bezpieczeństwie produktów, która jest obecnie procedowana w ramach Rządowego Procesu Legislacyjnego. Obecna wersja projektu przewiduje sankcje dla producentów. Wprowadzenie do obrotu produktu niezgodnego z ogólnymi wymaganiami bezpieczeństwa jest zagrożone karą w wysokości 1.000.000 złotych, a brak wykonywania obowiązków ciążących na producencie może się wiązać z karą od 40.000 do 200.000 złotych, w zależności od rodzaju naruszenia.

11. Right to Repair (R2R)

Dyrektywa 2024/1799 o Prawie do Naprawy (Right to Repair), znana również jako Dyrektywa R2R, opublikowana 10 lipca 2024 roku, ma na celu zapewnienie konsumentom szerszych gwarancji dotyczących naprawy produktów zarówno w okresie gwarancyjnym, jak i po jego wygaśnięciu, a także zmniejszenie wpływu masowej konsumpcji na środowisko. Jest skierowana do producentów, którzy są zobowiązani umożliwić konsumentom naprawę ich produktów. R2R obecnie dotyczy określonych kategorii produktów, w tym: dużych urządzeń gospodarstwa domowego (pralki, pralko-suszarki, zmywarki, suszarki do ubrań), urządzeń chłodniczych, sprzętu elektronicznego (telefony komórkowe, tablety, wyświetlacze elektroniczne, serwery i produkty do przechowywania danych), odkurzaczy, sprzętu spawalniczego oraz produktów zawierających baterie LMT.

Oprócz gwarancji, konsumenci będą mieli do dyspozycji nowy zestaw praw i narzędzi, dzięki którym naprawa będzie łatwą i dostępną opcją:

• Prawo konsumentów do żądania od producentów naprawy produktów, które są technicznie naprawialne zgodnie z prawem UE - na przykład pralki lub telewizora. Zapewni to, że konsumenci zawsze będą mieli się do kogo zwrócić, gdy zdecydują się na naprawę swoich produktów, a także zachęci producentów do opracowania bardziej zrównoważonych modeli biznesowych.
• Obowiązek producenta do informowania konsumentów o tym, które produkty muszą naprawić we własnym zakresie.
• Internetowa platforma naprawcza, która połączy konsumentów z warsztatami i sprzedawcami odnowionych towarów w ich okolicy. Platforma umożliwi wyszukiwanie według lokalizacji i standardów jakości, pomagając konsumentom znaleźć atrakcyjne oferty i zwiększając widoczność warsztatów.
• Europejski Formularz Informacji o Naprawie, którego konsumenci będą mogli zażądać od dowolnego warsztatu, zapewniający przejrzystość warunków naprawy i kosztów, a także ułatwiający konsumentom porównywanie ofert napraw.
• Opracowany zostanie europejski standard jakości dla usług naprawczych, aby pomóc konsumentom zidentyfikować warsztaty, które zobowiązują się do wyższej jakości. Ten standard „łatwej naprawy” będzie otwarty dla wszystkich warsztatów w całej UE, które chcą zobowiązać się do przestrzegania minimalnych standardów jakości, na przykład w oparciu o czas trwania lub dostępność produktów.

Dyrektywa R2R wymaga również od państw członkowskich podjęcia co najmniej jednego środka promującego naprawy, na przykład w formie kuponów na naprawy. W Polsce właśnie zakończyły się konsultacje dotyczące implementacji Dyrektywy R2R prowadzone przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

12. Rozporządzenie dotyczące opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR)

Rozporządzenie dotyczące opakowań i odpadów opakowaniowych (PPWR) zostało przyjęte 16 grudnia 2024 roku. Rozporządzenie dotyczy producentów opakowań oraz obejmuje cały cykl życia opakowań. Ma ono na celu ograniczenie ilości odpadów opakowaniowych, poprzez ustanowienie obowiązkowych celów dotyczących ponownego użycia, ograniczenie określonych rodzajów jednorazowych opakowań oraz zobowiązanie firm do minimalizowania ilości używanych opakowań.

Rozporządzenie określa minimalne procentowe cele recyklingu produktów opakowaniowych, a także wprowadza nowe zasady dotyczące jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych (dotyczących takich produktów jak pakowane owoce i warzywa, żywność i napoje spożywane w hotelach, barach i restauracjach, kosmetyki oraz torebki plastikowe).

Przykładowo, wprost zakazane będzie stosowanie opakowań, które mają sprawiać wrażenie, iż objętość produktu jest większa niż w rzeczywistości, w tym opakowań mających podwójne ścianki, fałszywe dna i zbędne warstwy.

Rozporządzenie PPWR przewiduje także ograniczenia w zakresie stosowania określonych formatów opakowań. Zakazane będzie stosowanie:

• folii do grupowania produktów oraz folii termokurczliwej, wykorzystywanych w punktach sprzedaży do grupowania produktów sprzedawanych w butelkach, puszkach, metalowych pudełkach, słoiczkach, kubkach i paczkach, zaprojektowanych jako opakowania udogadniające, pozwalające konsumentom dokonać zakupu więcej niż jednej sztuki produktu lub zachęcające ich do tego;
• siatek, torebek, tacek, pojemników, stosowanych jako opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, służących do przechowywania paczkowanych świeżych owoców i warzyw o wadze poniżej 1,5 kg;
• tacek, jednorazowych talerzy i kubków, toreb, pudełek, stosowanych w sektorze HoReCa, przeznaczonych do spożywania żywności na miejscu, jednorazowych pojemników na sosy, dżemy, zabielacze do kawy;
• opakowań jednorazowych kosmetyków, produktów higieny osobistej i artykułów toaletowych stosowanych w sektorze zakwaterowania;
• bardzo lekkich toreb na zakupy, wykonanych z tworzywa sztucznego.

13. Transgraniczne przemieszczanie odpadów

20 maja 2024 roku weszło w życie nowe Rozporządzenie UE 2024/1157, regulujące zasady transgranicznego przemieszczania odpadów, zastępując dotychczasowe Rozporządzenie (WE) nr 1013/2006. Nowe przepisy zakazują wywozu odpadów niebezpiecznych i niektórych tworzyw sztucznych do krajów spoza OECD oraz wymagają od eksporterów przeprowadzania audytów w zagranicznych zakładach gospodarowania odpadami. Wewnątrz UE wprowadzono zakaz przemieszczania odpadów przeznaczonych do unieszkodliwienia, z wyjątkiem przypadków spełniających określone procedury, a także przewidziano odstępstwa dla odpadów do badań laboratoryjnych o wadze do 250 kg.

14. Zmiany Konwencji Bazylejskiej o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych

Unijne akty delegowane 2024/3229 i 2024/3230, dostosowujące przepisy do zmian Konwencji Bazylejskiej, weszły w życie 9 stycznia 2025 roku. Nowe regulacje wprowadzają kody dla odpadów niebezpiecznych oraz pozwalają na dalsze stosowanie kodów GC010 i GC020 w transporcie wewnątrz UE do 31 grudnia 2026 roku. Odpady zaklasyfikowane pod tymi kodami będą objęte uproszczoną procedurą informacyjną (załącznik VII).

15. PFAS: Planowane ograniczenie produkcji, wprowadzania do obrotu i stosowania “forever chemicals” w UE

Komisja Europejska planuje wprowadzenie zakazu lub istotnego ograniczenia produkcji, wprowadzania do obrotu i stosowania perfluorowanych związków alifatycznych (PFAS) w UE, eliminując tym samym ich stosowanie ich w produktach konsumenckich. Zmiany mają związek z udowodnioną szkodliwością tych substancji dla zdrowia i środowiska.
Zakazem zapewne nie będą objęte produkty, w których użycie PFAS jest niezbędne. Ich lista jest obecnie opracowywana przez Komisję, w związku z tym nowe przepisy mogą wejść w życie najwcześniej w przyszłym roku.

16. Rewizja REACH

Na 2025 rok planowane są prace nad rewizją Rozporządzenia w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), której celem jest zwiększenie bezpieczeństwa chemikaliów. Rewizja ma wprowadzić bardziej rygorystyczne przepisy dotyczące substancji niebezpiecznych, w tym PFAS. Dodatkowo, zamiast zezwoleń na poszczególne substancje, wprowadzone zostaną szersze ograniczenia dotyczące całych kategorii chemikaliów. Pojawią się również nowe wymogi dotyczące informacji, które pozwolą na lepszą identyfikację substancji i ich wpływu na zdrowie oraz środowisko.

17. Rozporządzenie w sprawie baterii i zużytych baterii (Battery Regulation)

W 2023 roku zaczęło obowiązywać Rozporządzenie 2023/1542 w sprawie baterii i zużytych baterii, bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich. W związku z tym, że wymogi rozporządzenia są wprowadzane stopniowo, od 2025 roku wprowadzony zostanie m.in. obowiązek wprowadzenia procedur należytej staranności (due diligence) dla producentów baterii, których obroty przekraczają 40 milionów euro. Zgodnie z rozporządzeniem będą oni zobowiązani do oceny wpływu środowiskowego i społecznych aspektów łańcucha dostaw baterii zawierających kobalt, lit, nikiel i grafit. Zobowiązani są również do publikowania rocznych raportów oraz przechodzenia audytów.

Dodatkowo do końca 2025 roku wydajność recyklingu dla baterii niklowo-kadmowych ma wynieść 80% oraz 50% dla innych zużytych baterii.

Dnia 10 stycznia 2025 roku Komisja Europejska opublikowała wytyczne w sprawie zastosowania przepisów Rozporządzenia. Wytyczne mają na celu wyjaśnienie procesu wymiany baterii przenośnych i baterii LMT, najczęściej spotykanych w produktach elektrycznych i elektronicznych używanych przez konsumentów. Jest to istotne również w kontekście Dyrektywy Right to Repair i naprawy produktów.

18. Dyrektywa w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne (Environmental Crime Directive)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1203 z dnia 11 kwietnia 2024 roku w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne i zastępująca dyrektywy 2008/99/WE i 2009/123/WE weszła w życie 20 maja 2024 roku. Dyrektywa wprowadza nowe kategorie przestępstw środowiskowych, m.in. bezprawne wydobywanie wody, znaczące naruszenia przepisów UE dotyczących chemikaliów lub rtęci, oraz zaostrza sankcje za poważne szkody środowiskowe.

Dyrektywa przewiduje również system kar obejmujący kary więzienia i grzywny nawet do 40 mln euro, uzależnione od obrotów, które mają zostać wdrożone przez państwa członkowskie.

19. Rozporządzenie w sprawie ustanowienia ram na potrzeby zapewnienia bezpiecznych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych (CRMA)

Rozporządzenie 2024/1252 z dnia 11 kwietnia 2024 roku w sprawie ustanowienia ram na potrzeby zapewnienia bezpiecznych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 168/2013, (UE) 2018/858, (UE) 2018/1724 i (UE) 2019/1020 ma na celu zapewnienie zrównoważonych dostaw kluczowych surowców niezbędnych dla gospodarki Europy. Surowce te są istotne zwłaszcza w sektorach energii odnawialnej, cyfryzacji, lotnictwa i obronności.

Oprócz wprowadzenia zaktualizowanego wykazu surowców krytycznych, Rozporządzenie upraszcza procedury wydawania pozwoleń na wydobycie, wzmacnia monitorowanie łańcucha dostaw i wprowadza środki zarządzania ryzykiem dla kluczowych branż. Na podstawie rozporządzenie została również powołana Rada ds. Krytycznych Surowców, która będzie nadzorować realizację przepisów i współpracę międzynarodową w kontekście ich realizacji.

20. Projekt Dyrektywy ws. Oświadczeń środowiskowych (Green Claims)

W 2023 roku opublikowano projekt Dyrektywy dotyczącej Oświadczeń Środowiskowych (Green Claims), której celem jest zapewnienie konsumentów, że produkty oferowane na rynku są rzeczywiście przyjazne dla środowiska. Projekt ten ustala minimalne wymogi dla oświadczeń środowiskowych, które przedsiębiorcy będą musieli spełniać, a także przewiduje możliwość ochrony zbiorowych interesów konsumentów poprzez umożliwienie organizacjom konsumenckim wnoszenia powództw. Choć Dyrektywa wciąż znajduje się w fazie opiniowania, jej znaczenie rośnie w kontekście szerszych zmian regulacyjnych oraz coraz silniejszej ochrony praw konsumentów na rynku UE.