Pod koniec lipca, na ostatnim etapie pracy legislacyjnej nad nowelizacją ustawy o OZE polski parlament wprowadził do niej zwięzłe i transparentne przepisy regulujące kwestię tzw. cable-poolingu. Mimo, że Sejm nie przyjmie znowelizowanych przepisów w ostatecznej formie przed 17 sierpnia 2023 r., to jednomyślne poparcie dla cable-poolingu w ostatnim głosowaniu pozwala nam założyć, że proponowane rozwiązania wejdą w życie w ostatnim kwartale 2023 r.

Nowe ramy ustawowe przyjęte dla cable-poolingu dopuszczać będą jednoczesne korzystanie z przyłączy energetycznych przez wielu niezależnych wytwórców w ramach instalacji o napięciu przyłączeniowym przekraczającym 1 kV. To nowe rozwiązanie będzie dostępne zarówno w przypadku rozbudowy istniejących instalacji, jak i realizacji projektów typu green-field. Łączna moc zainstalowana połączonych w ten sposób instalacji może przekroczyć zarezerwowaną moc przyłączeniową.

System wsparcia tylko dla jednej instalacji

Tylko jedna z eksploatowanych w ramach cable-poolingu instalacji może korzystać z programów wsparcia OZE. Przykładowo w przypadku dotychczasowych instalacji objętych jakąkolwiek formą wsparcia (w postaci zielonych certyfikatów, systemu wsparcia FIT/FIP lub dwustronnego kontraktu różnicowego (CfD) w ramach systemu aukcyjnego), dodatkowe instalacje eksploatowane w ramach cable-poolingu musiałyby funkcjonować na warunkach wolnorynkowych. W odniesieniu do realizacji projektu typu green-field działającego w ramach systemu aukcyjnego, będzie on musiał zostać podłączony w pierwszej kolejności, przed przyłączeniem do sieci innych projektów eksploatowanych w ramach cable-poolingu. Powyższe ograniczenia będą mieć wpływ na harmonogramy projektów i terminy ich ukończenia.

Projekty typu cable-pooling obejmujące instalację OZE korzystającą z systemu wsparcia będą podlegały obowiązkowi zgłoszenia Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki (URE).

Kluczowe wymogi

Cable-pooling wymaga wynegocjowania umowy o współpracę pomiędzy zainteresowanymi wytwórcami, uzyskania warunków przyłączenia odzwierciedlających konfigurację instalacji połączonych w jeden system cable-poolingowy. Ponadto konieczne również jest uzgodnienie z OSD lub OSP rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa technicznego, które uniemożliwią przyłączonym instalacjom przekroczenie przydzielonej mocy przyłączeniowej. Po ich zamontowaniu, urządzenia zaprojektowane z myślą o zapewnieniu bezpiecznych limitów eksploatacyjnych będą znajdować się pod kontrolą operatora sieci obsługującego przyłącze.

Każda instalacja będzie wymagać własnego punktu pomiarowego i odpowiednich urządzeń pomiarowych. Przy rozbudowie istniejącej instalacji powyższe może doprowadzić do montażu dodatkowych, indywidualnych liczników oprócz urządzeń umieszczonych w bezpośrednim pobliżu punktu przyłączenia, które zapewne pozostaną by rejestrować łączną moc wyjściową.

Wytwórcy będą ponosić solidarną odpowiedzialność wobec OSD lub OSP za utrzymanie produkcji energii w granicach zarezerwowanej mocy przyłączeniowej.

Umowa o współpracy

Wytwórcy będą musieli zawrzeć specjalną umowę o współpracy, wybierając spośród siebie jednego przedstawiciela, który we wspólnym interesie będzie stroną umowy o świadczenie usług przesyłowych lub dystrybucyjnych, a także będzie obsługiwał kontakty z operatorem systemu oraz – w razie potrzeby – z Prezesem URE.

W przeszłości Zespół Energetyczny Dentons opracował i wdrożył sprawnie funkcjonującą umowę odpowiadającą liście wymogów, które będą teraz miały zastosowanie do projektów typu cable-pooling. Umowa ta została historycznie przetestowana w ramach realizacji wieloetapowej, znaczącej inwestycji w energetykę wiatrową. Wyciągnięte wnioski sugerują, że obecnie proponowana konfiguracja pozwala odpowiednio zarządzać ryzykiem i obowiązkami zaangażowanych stron, w sposób odpowiadający wymogom instytucji finansowych (bankability).

Dostęp do rynku i uzgodnienia dotyczące bilansowania

Każdy z wytwórców połączonych w ramach cable-poolingu zachowa niezależną możliwość uzyskiwania przychodów rynkowych, czy to na podstawie dwustronnej umowy sprzedaży energii, czy też poprzez giełdę energii. Jednak tylko wybrany przedstawiciel pozostanie stroną umowy o świadczenie usług przesyłowych lub dystrybucyjnych i będzie zarządzać niezbilansowaniem całej struktury. Powyższe wymaga odpowiednich uzgodnień obejmujących bilansowanie wszystkich umów sprzedaży. Inni wytwórcy prowadzący działalność w ramach cable-poolingu będą musieli polegać na tym pojedynczym uzgodnieniu dotyczącym bilansowania
i wyboru podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie (zasada jednego podmiotu odpowiedzialnego za bilansowanie).