W dniu 3 września b.r. Ministerstwo Finansów opublikowało nowy projekt ustawy zmieniającej przepisy dotyczące podatku od nieruchomości (PON). 

To kolejna wersja projektu zmian uwzględniająca liczne głosy krytyczne i część uwag do poprzedniego projektu, które pojawiły się w trakcie konsultacji publicznych przeprowadzonych w okresie wakacyjnym.

Najważniejsze zmiany w stosunku do pierwszego projektu nowelizacji przepisów o PON z dnia 14 czerwca b.r. dotyczą:

1) definicji budowli w szczególności poprzez:

• wskazanie, że opodatkowaniu jako budowle podlegają tylko części budowlane: elektrowni wiatrowych, jądrowych, fotowoltaicznych, magazynów energii, urządzeń technicznych oraz wolno stojących instalacji przemysłowych;
• wskazanie, że budowlami mogą być wyłącznie obiekty „wzniesione w wyniku robót budowlanych” (w poprzedniej wersji projektu: „wykonane z użyciem wyrobów budowlanych). Pojęcie robót budowlanych ma być rozumiane zgodnie z definicją z prawa budowlanego, jako: budowa, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego, (z zastrzeżeniem, że przepisy PON wyłączają z tej definicji rozbiórkę);
• wskazanie, że budowlami opodatkowanymi PON są również „urządzenia budowlane” tj. przyłącza oraz urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków oraz inne urządzenia techniczne, związane z budynkiem lub budowlą, bezpośrednio zapewniające możliwość ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem (definicja zbliżona do obowiązującej na gruncie dotychczasowych przepisów);
• usunięcie z definicji budowli powszechnie krytykowanego odwołania do koncepcji „całości techniczno-użytkowej”;
• zmianę listy budowli z załącznika do projektu ustawy, w tym poprzez wykreślenie z niej „wolnostojących urządzeń technicznych trwale związanych z gruntem”;
• zmianę definicji „trwałego związania z gruntem” (które jest niezbędne dla uznania za budowlę opodatkowaną PON niektórych kategorii obiektów), jako takie połączenie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym niezależnym od działania człowieka, mogącym go zniszczyć, spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się na inne miejsce.

2) definicji budynku poprzez:

• wskazanie, że budynkiem nie mogą być obiekty, w których są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego funkcję jest pojemność
• doprecyzowanie, że budynek musi być wzniesiony w wyniku robót budowlanych.

3) definicji obiektu budowlanego poprzez wskazanie, że obiektami tymi nie są wyrobiska górnicze a także niewielkie obiekty (zaliczane do obiektów małej architektury na gruncie prawa budowlanego) stanowiące obiekty kultu religijnego, architektury ogrodowej i użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku.

4) terminu do składania deklaracji na RET na 2025 r., który został wydłużony do 31 marca 2025 r. w celu umożliwienia podatnikom zapoznania się z nowymi przepisami i przeanalizowania nowego zakresu opodatkowania.

Zaproponowane zmiany w stosunku do pierwszego projektu ustawy nowelizującej należy ocenić jako pozytywne i (w przeciwieństwie do poprzedniej wersji projektu) zmierzające do utrzymania fiskalnego status quo (w szczególności w energetyce, w tym OZE).

Optymizm wzbudza w szczególności uwzględnienie przez Ministerstwo Finansów części postulatów formułowanych przez podmioty z różnych branż oraz doradców podatkowych na etapie konsultacji publicznych, takich jak np. wykreślenie koncepcji „całości techniczno-użytkowej”, czy doprecyzowanie, że opodatkowaniu PON podlegają wyłącznie części budowlane farm fotowoltaicznych czy magazynów energii. Uwagę zwraca również wykreślenie z listy budowli podlegających PON wolnostojących urządzeń technicznych trwale związanych z gruntem i brak wskazania na transformatory (jako podlegające PON) w uzasadnieniu do najnowszej wersji projektu.

Niemniej jednak, w definicji budowli uwzględniono urządzenia budowlane, które mają bezpośrednio zapewniać możliwość użytkowania budynku lub budowli, zgodnie z ich przeznaczeniem. Trudno na tym etapie ocenić jak bardzo ta zmiana wpłynie na zakres opodatkowania PON. Co więcej, definicja trwałego związania z gruntem nadal jest szeroka i może budzić wątpliwości – ustawodawca nie uwzględnił zatem postulatów, aby skorzystać z definicji wypracowanej w orzecznictwie sądowym.

Podsumowując, kierunek zmian w projekcie należy ocenić pozytywnie, jednak w pewnym zakresie proponowane przepisy nadal mogą budzić wątpliwości.

Zmienione przepisy mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2025 r. – będziemy zatem stale monitorować przebieg prac nad projektem.

Obecnie projekt został skierowany do krótkich konsultacji publicznych, które potrwają do 9 września 2024 r. (włącznie). Następnie zakładamy, że projekt ustawy zostanie przedstawiony rządowi do zatwierdzenia, a następnie zostanie przekazany do parlamentu w celu dalszego procedowania (zwracamy uwagę, że na tych etapach przepisy mogą nadal podlegać zmianom). Mając na uwadze krótki czas jaki pozostał na przeprowadzenie procesu legislacyjnego, ostateczny kształt przepisów powinien być znany w okolicach października b.r. 

Proponujemy już na tym etapie oszacować wpływ planowanych zmian na rozliczenia na gruncie PON za 2025 r. i dokonać przeglądu uzyskanych interpretacji podatkowych, aby ocenić, czy po wejściu w życie znowelizowanych przepisów w PON te interpretacje nadal będą chronić wnioskodawców.

W razie pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu z naszym zespołem Prawa Podatkowego.