Od 1 lipca br. w życie wejdzie skorygowana wersja podatkowego Polskiego Ładu. Jej głównym celem jest uproszczenie rozliczeń i zastąpienie regulacji, które nie sprawdziły się w praktyce, nowymi rozwiązaniami.

Poniżej przedstawiamy Państwu najważniejsze z uchwalonych zmian podatkowych oraz dotyczących systemu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.

1. Likwidacja ulgi dla klasy średniej (z gwarancją braku negatywnych skutków dla podatników)

Ulga dla klasy średniej miała być rozwiązaniem rekompensującym brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej. Ze względu jej skomplikowanie i praktyczne problemy z jej stosowaniem, od 1 lipca 2022 r. ulga dla kasy średniej przechodzi do historii. Efekt wyrównawczy w stosunku do braku odliczalności składki zdrowotnej ma zostać osiągnięty przez obniżkę stawki pierwszego progu podatkowego PIT z 17 procent do 12 procent.

W związku z tymi zmianami nie będzie dłużej obowiązku uwzględniania ulgi przy obliczeniu zaliczek na PIT za okres od stycznia do czerwca 2022 r. Jeżeli jednak okaże się, że uwzględnienie ulgi podczas rozliczenia roku 2022 okaże się korzystniejsze dla podatnika niż nowe zasady, taka osoba będzie wyjątkowo miała możliwość z niej skorzystać. W sytuacji, gdy zobowiązanie podatkowe obliczone przy zastosowaniu zasad obowiązujących od 1 lipca 2022 r. będzie wyższe od zobowiązania obliczonego przy zastosowaniu zasad obowiązujących przed 1 lipca 2022 r. (tj. przy uwzględnieniu ulgi dla klasy średniej i 17 procent PIT), organ podatkowy zwróci podatnikowi powstałą różnicę. Zarówno obliczenie ewentualnej kwoty do zwrotu, jak i jej zwrot, nie wymagają żadnych działań ze strony podatnika i płatnika – to organ podatkowy będzie zobowiązany do poinformowania podatnika o powstałej różnicy w terminie 21 dni od dnia złożenia zeznania.

2. Obniżenie podstawowej stawki PIT z 17 procent do 12 procent (i związana z tym zmiana kwoty zmniejszającej podatek)

Istotną zmianą będzie obniżenie podstawowej stawki podatku PIT (dla pierwszego progu podatkowego) z 17 procent do 12 procent.

Nie zmienią się przy tym wysokości progów podatkowych – ten pierwszy, podwyższony już przez pierwotny Polski Ład do 120 tysięcy złotych, pozostanie utrzymany.

Nowa 12-procentowa stawka PIT będzie miała zastosowanie już do wynagrodzeń wypłacanych za lipiec. Warto jednak podkreślić, że według tej stawki rozliczony będzie cały 2022, co może przełożyć się w niektórych przypadkach na powstanie nadpłaty i zwrot podatku po zakończeniu roku.

3. Wprowadzenie (częściowej) odliczalności składki zdrowotnej dla przedsiębiorców rozliczających się podatkiem liniowym / ryczałtem / kartą podatkową

Polski Ład wyłączył możliwość odliczania składki zdrowotnej od podatku. Od 1 lipca br. zdecydowano się jednak na lekką modyfikację tej niekorzystnej dla podatników zmiany.

Podatnicy rozliczający się podatkiem liniowym 19 procent PIT będą mogli zaliczyć zapłaconą składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodów (lub pomniejszyć dochód), jednak takie odliczenie będzie limitowane kwotą 8700 złotych rocznie.

W przypadku podatników, którzy wybrali ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, będę oni mogli obniżyć podstawę opodatkowania o 50 procent kwoty zapłaconych składek zdrowotnych.

Z kolei dla rozliczających się w formie karty podatkowej pojawi się możliwość zmniejszenia podstawy opodatkowania o 19 procent wysokości kwoty zapłaconych składek zdrowotnych.

Na podobne zmiany nie mogą jednak liczyć podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych – w ich przypadku składka zdrowotna pozostaje bez odliczenia.

4. Umożliwienie zmiany zasad opodatkowania dla podatników na podatku liniowym i ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych

Część podatników uzyska możliwość zmiany formy opodatkowania w trakcie roku. Dotyczy to osób, które jako swoją formę opodatkowania w 2022 r. wybrały ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub podatek liniowy. Będą one mogły zmienić formę opodatkowania na zasady ogólne.

Zmiany będzie można dokonać do 30 kwietnia 2023 r. – jest to prawo podatników rozliczających się liniowo lub ryczałtowo. W przypadku podatników, którzy wybrali ryczałt, będą oni mieli możliwość przejścia na zasady ogólne także wyłącznie w stosunku do drugiej połowy roku podatkowego 2022 (a nie całego 2022) – w takiej sytuacji decyzję należy podjąć do 22 sierpnia 2022 r.

5. Zmiany w zakresie PIT-2. Nowe zasady składania oświadczenia o stosowaniu kwoty wolnej przy obliczaniu zaliczek na PIT przez płatnika

Wchodzące w życie przepisy nie znoszą obowiązku złożenia przez podatnika płatnikowi PIT-2, aby ten potrącał kwotę zmniejszającą podatek przy kalkulacji zaliczek na PIT w trakcie roku.

Nowelizacja rozszerza jednak katalog osób, które będą mogły złożyć takie oświadczenie płatnikowi. PIT-2 składać będą mogli również podatnicy uzyskujący przychody z tzw. działalności wykonywanej osobiście, a zatem m.in. z umów zlecenia, o dzieło, czy z kontraktów menedżerskich.

Co więcej, oświadczenie PIT-2 podatnik będzie mógł złożyć maksymalnie trzem płatnikom, a nie tak jak dotychczas tylko jednemu. Składając PIT-2 do kilku płatników konieczne będzie wskazane jaką część kwoty zmniejszającej podatek powinien uwzględniać płatnik (np. składając PIT-2 do trzech płatników będzie to w każdym oświadczeniu 1/3 tej kwoty).

6. Koniec podwójnego obliczania zaliczek na PIT w trakcie 2022 r.

Po zmianach płatnicy nie będą już musieli podwójnie liczyć i porównywać zaliczek na PIT, tj. według „starych” zasad z 2021 r. i tych obowiązujących już w 2022 r. Ustawa modyfikująca Polski Ład znosi bowiem mechanizm podwójnego liczenia i porównywania zaliczek.

7. Rozszerzenie zwolnień podatkowych w ramach tzw. zerowego PIT o zasiłek macierzyński

Kolejna odsłona Polskiego Ładu przewiduje dalsze zmiany w naliczaniu wynagrodzeń pracowników. Jedną z nich jest objęcie zwolnieniem podatkowym w ramach tzw. „Zerowego PIT” osób pobierających zasiłek macierzyński. Jak wskazuje uzasadnienie projektu ustawy, wdrożenie tej regulacji pozwoli, aby zasiłki macierzyńskie otrzymywane przez podatników, do których dziś adresowana jest ulga dla młodych, ulga dla pracujących emerytów, ulga dla rodzin 4+ oraz ulga na powrót, nie rodziły obowiązku zapłaty podatku, jeżeli wraz z pozostałymi przychodami objętymi ww. ulgami nie przekroczą one w skali roku kwoty 85 528 złotych.

Od 1 lipca 2022 r. zasiłki wypłacane przez pracodawcę nie powinny więc być pomniejszone o zaliczkę na podatek dochodowy.

8. Obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w spółce komandytowo-akcyjnej

Od 1 stycznia 2023 r. do katalogu osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą objętych składką na ubezpieczenie zdrowotne włączeni będą komplementariusze spółki komandytowo-akcyjnej.

Komplementariuszom spółki komandytowo-akcyjnej nie będzie także przysługiwała ulga na start oraz możliwość opłacania składek preferencyjnych w związku z czym zobowiązany będą oni płacić od początku prowadzenia działalności składki w pełnej wysokości.

9. Likwidacja przepisów o abolicji podatkowej

Polski Ład wprowadził do polskiego systemu podatkowego tzw. abolicję podatkową, która miała dać możliwość opodatkowania ryczałtem przejściowym dochodów, które podlegają w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym, lecz nie zostały przez podatnika lub przez płatnika zadeklarowane w całości lub w części do opodatkowania tym podatkiem. Stawka przejściowego ryczałtu od dochodów ustalona została na poziomie 8 procent podstawy opodatkowania (a więc, co do zasady, na niższym poziomie niż podstawowe stawki CIT i PIT).

Wprowadzone przepisy budziły kontrowersje, także natury konstytucyjnej (wniosek o sprawdzenie zgodności przepisów o abolicji z konstytucją złożył Prezydent). Należy zakładać, że w efekcie tych powstałych wątpliwości zdecydowano się na całkowitą rezygnację z tego rozwiązania – od 1 lipca br. abolicja podatkowa znika z polskiego systemu podatkowego.

10. Nowelizacja przewiduje także inne zmiany, głównie w obszarze preferencji podatkowych, dotyczących m.in.:

• Przywrócenia możliwości wspólnego rozliczenia z dzieckiem w przypadku samotnych rodziców.
• Rekompensaty dla organizacji pożytku publicznego otrzymujących 1 procent PIT (po zmianach 1,5 procent PIT).
• Nowych preferencji dla rodziców, opiekunów i dzieci.