Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) oraz globalna kancelaria prawna Dentons opublikowali wszechstronny raport oceniający gotowość 17 krajów do wdrożenia sądów online w zakresie rozstrzygania sporów gospodarczych.
W Przewodniku będącym częścią raportu, EBOR i Dentons proponują rozwiązania mające przyspieszyć rozwój sądów gospodarczych online. Raport obejmuje Albanię, Armenię, Azerbejdżan, Bułgarię, Estonię, Gruzję, Kazachstan, Kirgistan, Mołdawię, Mongolię, Maroko, Polskę, Serbię, Tunezję, Turcję, Ukrainę i Uzbekistan. Ocena poszczególnych krajów została przeprowadzona w ramach projektu EBOR finansowanego przez Specjalny Fundusz Akcjonariuszy EBOR.
„Sądy internetowe i rozwiązania w zakresie e-sprawiedliwości są coraz bardziej potrzebne, aby zaoferować obywatelom i przedsiębiorcom łatwe i nowoczesne sposoby ochrony ich praw, udrożnić sądy oraz uniknąć długich i skomplikowanych postępowań. Sądy online są szczególnie przydatne w rozstrzyganiu drobnych roszczeń i zwiększaniu dostępu do wymiaru sprawiedliwości dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP)” – powiedziała Veronica Bradautanu z EBOR.
Badanie zostało przeprowadzone za pomocą specjalnie opracowanego Narzędzia Oceny Poziomu Gotowości (ang. Maturity Level Assessment Tool – MLAT), które oceniało kraje w czterech kluczowych wymiarach e-sprawiedliwości ważnych dla rozwoju sądownictwa online. Są to dwa ogólne obszary oraz dwie uproszczone procedury, które są szczególnie istotne dla rozstrzygania sporów online:
Ogólne wyniki badania są obiecujące. W kilku obszarach większość krajów wykazuje wysoki poziom gotowości do wprowadzenia sądów online – szczególnie w wymiarze polityki i infrastruktury dla e-sprawiedliwości. Większość ocenianych jurysdykcji jest bardzo zaawansowana pod względem cyfrowej transformacji wymiaru sprawiedliwości.
Z drugiej strony, jeśli chodzi o efektywne wykorzystanie narzędzi cyfrowych, w szczególności w sporach gospodarczych, wyniki są bardzo zróżnicowane w zależności od kraju. Obszary wymagające większej uwagi to: wydajność i skuteczność postępowań sądowych w sprawach gospodarczych, wykorzystanie i rozwój procedur dotyczących drobnych roszczeń, a także skuteczne zakończenie roszczeń bezspornych.
Zalecenia zostały ujęte w Przewodniku i można je podzielić na trzy obszary. Po pierwsze, kluczowe znaczenie ma ustanowienie jasnych ram prawnych dla rozwoju sądów online. Wzmocnienie e-sprawiedliwości za pomocą technologii cyfrowych wymaga strategicznego podejścia i polityki zapewniającej odpowiednie wytyczne oraz kierunki rozwoju.
Po drugie, badanie ujawniło konieczność inwestowania w nowoczesną i niezawodną infrastrukturę informatyczną. Modernizacja istniejących systemów informatycznych, oprogramowania i urządzeń sieciowych oraz zapewnienie ogólnej dostępności szerokopasmowego Internetu są niezbędne do cyfryzacji procesów sądowych.
Wreszcie, udana transformacja cyfrowa wymaga skutecznej polityki zarządzania zmianą z udziałem wszystkich potencjalnych interesariuszy, w tym uczestników procesu sądowego. Niezbędne jest wprowadzenie systemu responsywnego i zorientowanego na użytkownika. Umożliwienie interesariuszom aktywnego udziału w usprawnianiu procedur sądowych sprzyjałoby cyfrowej zmianie.
„Polityka usprawniania wymiaru sprawiedliwości za pomocą narzędzi i systemów cyfrowych powinna być sformułowana za pomocą jasnych, wymiernych i weryfikowalnych celów. Technologia powinna być przy tym postrzegana jako środek do celu, a nie cel sam w sobie. W procesie rozwoju sądów online, ułatwienie rozstrzygania sporów i wprowadzenie znaczących uproszczeń proceduralnych jest kluczem do cyfrowej transformacji” – powiedziała Yulia Shapovalova, Principal Counsel w EBOR.
Jeśli chodzi o rozwój e-sprawiedliwości, Polska wdrożyła dotychczas standardy technologiczne i rozwiązania online w wielu obszarach. Kraj jest stosunkowo dobrze rozwinięty pod względem cyfryzacji systemów w porównaniu z innymi badanymi krajami. W niektórych obszarach – takich jak np. e-sąd w Lublinie – Polska może być wzorem dobrych praktyk dla innych jurysdykcji. Przykłady wskaźników, w których Polska uzyskała wysokie wyniki w porównaniu z innymi krajami to: rozwój dokumentów elektronicznych i podpisów elektronicznych, wdrożenie krajowego systemu identyfikacji elektronicznej (e-ID), a także dostępność szerokopasmowego Internetu i jego stosunkowo wysokie wykorzystanie wśród ogółu społeczeństwa.
„Cyfryzacja sądów niesie szereg korzyści, takich jak poprawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości, promowanie większej inkluzywności, redukcja kosztów, zwiększenie przejrzystości i poprawa satysfakcji obywateli. Dlatego warto podjąć wysiłek wdrożenia takich technologii. Cieszy fakt, że polski e-Sąd osiągnął dobre wyniki i może stanowić przykład do naśladowania” – powiedział dr Jarosław Bełdowski, Counsel w Dentons.
Raporty są dostępne do pobrania na stronie internetowej EBOR w sekcji Legal Reform (w języku angielskim):
W ponad 80 krajach Dentons pomaga rozwijać, chronić, prowadzić i finansować działalność klientów, oferując doradztwo o unikalnym globalnym zasięgu i oparte na lokalnych rozwiązaniach prawnych. Policentryczni, nastawieni na realizację celów i zaangażowani w integrację, różnorodność, równość oraz zrównoważony rozwój, skupiamy się na tym, co jest najważniejsze dla klientów. www.dentons.com
Niezamówione wiadomości i inne informacje przesłane dobrowolnie do firmy Dentons, nie będą uznane za informacje poufne i mogą zostać ujawnione osobom trzecim, mogą pozostać bez odpowiedzi i nie stanowią podstawy relacji pomiędzy prawnikiem a klientem. Jeśli nie jesteś klientem Dentons, prosimy o nieprzesyłanie informacji o charakterze poufnym.
Opis dostępny w innej wersji językowej.
Zostaniesz teraz przekierowany ze strony Dentons na stronę $redirectingsite w języku angielskim. Aby kontynuować, kliknij „Zatwierdź”.
Zostaniesz teraz przekierowany ze strony Dentons na stronę Beijing Dacheng Law Offices, LLP. Aby kontynuować, kliknij „Zatwierdź”.