For English, follow this link.

De Staatssecretaris van Financiën heeft op 10 december 2024 nieuw beleid gepubliceerd op het gebied van de btw-positie van houdsters en de aftrek van btw op transactiekosten. De betreffende besluiten gaan in op 1 juli 2025 en brengen een aantal belangrijke wijzigingen met zich mee waar nu al rekening mee moet worden gehouden. Een deel van deze wijzigingen komt voort uit (recente) jurisprudentie van het Hof van Justitie. Wij gaan hieronder kort in op de belangrijkste aanpassingen.

Btw-fiscale eenheid

Houdsters die geen btw-ondernemer zijn maar een sturende en beleidsbepalende functie vervullen binnen het concern (‘moeiende houdster’) kunnen onder voorwaarden deel uitmaken van een btw-fiscale eenheid. Deze mogelijkheid bestond al onder de ‘houdsterresolutie’ en wordt als volgt aangepast:

• Ook tussenhoudsters die niet kwalificeren als btw-ondernemer en een sturende en beleidsbepalende functie vervullen, kunnen in de btw-fiscale eenheid worden opgenomen;
• Deze (tussen)houdsters moeten voldoen aan de vereisten van financiële, organisatorische en economische verwevenheid.

Een andere positieve ontwikkeling voor wat betreft de hoofdelijke aansprakelijkheid is dat btw-ondernemers niet tegen hun wil als btw-fiscale eenheid kunnen worden aangemerkt voor een periode gelegen vóór de ingangsdatum als vermeld op de beschikking van de Belastingdienst.

Aandachtspunt

Op welke manier (tussen)houdsters kunnen voldoen aan de economische verwevenheid, volgt niet uit het besluit. Mogelijk wordt hierbij gedoeld op het hebben van ‘niet-verwaarloosbare economische betrekkingen’, maar totdat hier nadere aanwijzingen over zijn raden wij aan dit punt met de Belastingdienst af te stemmen.

Btw-positie houdsters

Er is geen sprake van btw-ondernemerschap als aandelen in een deelneming passief worden geworven en gehouden (bijvoorbeeld ter belegging). In de volgende situaties is er wel sprake van btw-ondernemerschap:

1. Een houdster levert tegen vergoeding belastbare prestaties aan haar deelneming (‘inmenging in het beheer’). Dit kan ook een minderheidsdeelneming zijn.
2. De aandelen van een houdster in haar deelneming vormen een rechtstreeks, duurzaam en noodzakelijk ‘verlengstuk’ van de (algehele) economische activiteit van de houdster.
   • Voorbeelden van handelingen met aandelen die binnen het bereik van de btw vallen zijn: een herstructurering, een uitbreiding of wijziging van de operationele activiteiten, het genereren van opbrengsten voor de economische activiteit, handelingen ter dekking van de economische activiteit.
3. Een onderneming handelt bedrijfsmatig in aandelen en andere effecten.

Aandachtspunt

Hoewel de verlengstukgedachte vrij uitgebreid in het nieuwe besluit staat beschreven, is het niet duidelijk in hoeverre de Belastingdienst deze ook daadwerkelijk zal toepassen. Ook op dit punt kan het raadzaam zijn om in overleg te treden met de Belastingdienst.

Aftrek van btw op transactiekosten

Er bestaat in ieder geval geen aftrek van btw op transactiekosten indien de houdster niet als btw-ondernemer kwalificeert. Voor zover handelingen met betrekking tot aandelen – zoals het verwerven, houden, uitgeven en verkopen daarvan – als btw-ondernemer worden verricht, is er mogelijk recht op van aftrek van btw op transactiekosten. Hieronder een kort overzicht in lijn met het nieuwe beleid.

Aankoopkosten

De btw op aankoopkosten komt voor aftrek in aanmerking voor zover de houdster het voornemen heeft om belaste prestaties tegen vergoeding aan haar deelneming te verrichten. Het besluit meldt op dit punt geen wijzigingen (de bestaande jurisprudentie van het Hof van Justitie blijft van toepassing).

Verkoopkosten

• Geen aftrek van btw als kosten direct toerekenbaar zijn aan de verkoop van aandelen (tenzij de koper buiten de EU is gevestigd).
• Kosten die gemaakt worden voorafgaand aan de verkoop van aandelen en hier niet direct aan toerekenbaar zijn komen mogelijk wel -als algemene kosten- voor aftrek van btw in aanmerking. Hetzelfde lijkt te gelden voor kosten die gemaakt worden na verkoop en hier eveneens niet direct aan toerekenbaar zijn, maar het besluit is op dit punt niet erg duidelijk.
• Er bestaat een pro rata recht op aftrek van btw, voor zover de kosten rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de gehele economische activiteit van de ondernemer (vgl. de verlengstukgedachte onder punt 2 hierboven).

Aandachtspunt

Er lijkt geen -positieve- uitzondering meer te worden gemaakt voor de aftrek van btw op kosten in verband met de verkoop van aandelen van een deelneming met wie de houdster een btw fiscale eenheid vormt. De verlengstukgedachte daarentegen biedt wellicht wel meer mogelijkheden voor aftrek van btw.

Pro rata aftrekrecht

Uit het nieuwe beleid volgt dat de vergoeding voor de verkoop van aandelen buiten beeld kan blijven voor het berekenen van de pro rata als dit een bijkomstige financiële handeling vormt. Dit is het geval als de verkoop incidenteel plaatsvindt, weinig kosten worden gemaakt in verband met de verkoop en de verkoop geen onderdeel is van de kernactiviteit van de ondernemer. Hetzelfde kan gelden voor de verkoop van aandelen van een deelneming met wie de houdster een btw fiscale eenheid vormt.

De verkoop en overdracht kwalificeert niet als incidentele handeling voor zover de ondernemer bedrijfsmatig in aandelen handelt en voor de ondernemer die als ‘participatie- of investeringsmaatschappij’ of daaraan gelieerde entiteit, betrokken is bij investeringen met private equity.

Aandachtspunt

Het besluit lijkt nadelig uit te werken voor private equity, omdat op grond van het bovenstaande de verkoopopbrengsten altijd in de pro rataberekening moet worden opgenomen. Afhankelijk van het niveau waarop de verkoop plaatsvindt, verwachten wij echter dat het bereik beperkt blijft tot de entiteiten binnen de structuur die specifiek zijn opgericht in het kader van de acquisitie.

In geval van vragen, neem gerust contact op met Sebastiaan Wijsman of Manon van Bijlevelt.